De digitale vraagbaak voor het wiskundeonderwijs

home |  vandaag |  gisteren |  bijzonder |  gastenboek |  wie is wie? |  verhalen |  contact

HOME

samengevat
vragen bekijken
een vraag stellen
hulpjes
zoeken
FAQ
links
twitter
boeken
help

inloggen

colofon

  \require{AMSmath}

Reageren...

Re: Rekenen met wortels

Hallo,

Het SIR model beschrijft hoe een epidemie zoals de griep zich in de tijd over de bevolking verspreid. Dit model bestaat uit drie gekoppelde niet-lineaire differentiaalvergelijkingen.

$\eqalign{\frac{dS}{dt} = -\beta SI}$
$\eqalign{\frac{dI}{dt} = \beta SI - \gamma I}$
$\eqalign{\frac{dR}{dt} = + \gamma I }$

Er schijnt geen expliciete oplossing te zijn voor dit systeem, maar wel een parametrische.

Ik heb twee vragen:
  1. Hoe weet je zeker of er geen explicite oplossing is voor een systeem systeem als dit? Met een expliciete oplossing bedoel ik een formule voor S, I en R met tijd als onafhankelijke variabele.
  2. Wat is een parametrische oplossing?

Antwoord

1. Dat vergt geavanceerde algebra, zogeheten Differentiaalalgebra; daarvoor bestaat een Galoistheorie die karakteriseert wanneer een differentiaalvergelijking een oplossing in elementaire formulevorm heeft. Hieronder een link naar het artikel waarin het model werd geintroduceerd. Zie pagina 713 (14 in de PDF) $S$, $I$ en $R$ heten daar respectievelijk $x$, $y$ en $z$; daar wordt na enige manipulatie een differentiaalvergelijk voor $z$ (voor $R$ dus) afgeleid die aan de voorwaarden voldoet om geen elementaire oplossing te hebben.

2. Ik weet niet geheel zeker wat met een parametrische oplossing wordt bedoeld maar ik kan raden: het zou een relatie tussen de functies onderling kunnen zijn. Het geval wil namelijk dat je $R$ en $I$ makkelijk in $S$ kunt uitdrukken:
$$
\frac{dR}{dS}=-\frac\gamma\beta S^{-1}
$$en
$$
\frac{dI}{dS}=-1+\frac\gamma\beta S^{-1}
$$En dus $R=-\frac\gamma\beta\ln S +c$ en $I=-S+\frac\gamma\beta\ln S +d$.

Kun je de volledige formulering uit je bron geven? Dan zou ik misschien kunnen deduceren wat echt met `parametrisch' wordt bedoeld.

Gebruik dit formulier alleen om te reageren op de inhoud van de vraag en/of het antwoord hierboven. Voor het stellen van nieuwe vragen kan je gebruik maken van een vraag stellen in het menu aan de linker kant. Alvast bedankt!

Reactie:

Klik eerst in het tekstvlak voordat je deze knopjes en tekens gebruikt.
Pas op: onderstaande knopjes en speciale karakters werken niet bij ALLE browsers!


áâæàåãäßçéêèëíîìïñóôòøõöúûùüýÿ½¼¾£®©




$\mathbf{N}$ $\mathbf{Z}$ $\mathbf{Q}$ $\mathbf{R}$ $\mathbf{C}$
Categorie: Rekenen
Ik ben:
Naam:
Emailadres:
Datum:19-5-2024